หลังจากที่องค์การอนามัยโลกหรือ WHO ได้ประกาศออกมาอย่างเป็นทางการให้ โควิด-19 โรคที่เกิดจากไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่กลายเป็น Pandemic หรือโรคระบาดใหญ่ที่ควบคุมไม่ได้ ทั่วโลกเขาก็ออกมาตรการเชิงรุก เข้มข้นกันมากในการรับมือนะคะ ทั้งประกาศปิดประเทศ ปิดเมือง ส่วนบ้านเรา ก็สั่งปิดสถานศึกษา สถานบริการ หรือที่ๆคนไปรวมตัวกันเยอะ ๆ ยาวไปถึงสิ้นเดือนเลย เดินไปตามซุปเปอร์ต่าง ๆ ก็เห็นคนแห่ไปซื้อของกักตุนสินค้ากันแล้ว เชลฟ์อาหาร เชลฟ์น้ำนี่โล่งกันเป็นแถบ ๆ เลยค่ะ
ตอนนี้หลายคนเลยเริ่มกลัวๆ ว่า ฉันจะตายไหม? ไวรัสนี้มันจะล้างโลกเหมือนที่เคยดูในหนังรึเปล่า?
ในอดีต เคยเกิด pandemic แบบนี้มาก่อนไหม?
จริง ๆ แล้วโลกเราต้องรับมือกับโรคระบาดใหญ่ ๆ หรือ pandemic มาหลายครั้งมากนะคะ แต่เราก็ยังอยู่กันมาได้ ไม่ถึงกับสูญพันธุ์ไปค่ะ ถ้าลองย้อนกลับไปดูในประวัติศาสตร์เนี่ย Pandemic แรก ๆ ที่มีบันทึกไว้เกิดขึ้นตั้งแต่สมัย ยุคเอเธนส์ โน่นเลยค่ะ เป็นพัน ๆ ปีก่อนเลย พวกไข้ไทฟอยด์ ไข้ทรพิษ แต่ถ้าเอาที่เด่น ๆ และสร้างความสูญเสียมาก ก็จะมี
• Black Death (1331-1353) หรือกาฬโรค เป็นโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย ครั้งนั้นระบาดไปทั่วทั้ง ยุโรป เอเชีย และแอฟริกาเหนือ มีคนเสียชีวิต 75-100 ล้านคนทั่วโลก
• ไข้หวัดใหญ่สเปน (1918-1920) ระบาดไปทั่วโลก ซึ่งตอนนั้นมีคนติดโรคมากถึง 500 ล้านคน!! และมีคนตายจากโรคนี้มากว่า 100 ล้านคน!! คือประมาณ 3-5 % ของคนทั้งโลกเลยล่ะค่ะ เป็นเหตุการณ์สูญเสียมากที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์มนุษยชาติเลย
• HIV/AIDS โรคเอดส์ ก็เป็นโรคระบาดใหญ่ที่แพร่ไปทั่วโลก ทำคนเสียชีวิตไปถึงกว่า 32 ล้านคน
• ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 หรือไข้หวัดใหญ่ H1N1 แม้จะมีผู้เสียชีวิตไม่มากเท่าครั้งก่อน ๆ แต่ก็เป็นโรคระบาดที่แพร่ไปทั่วโลกจนมีผู้เสียชีวิตกว่า 5 แสนคน
ก่อนหน้านี้ไม่นานก็มีพวกโรคระบาดเกี่ยวกับทางเดินหายใจอย่าง SARS และ MERS ซึ่งเกิดจากไวรัสไข้หวัดหรือ โคโรนาไวรัส ตัวเดียวกันกับที่ทำให้เกิด โควิด-19 นี่ล่ะค่ะ แต่อัตราการแพร่ระบาดของทั้งสองโรคนั้นไม่รวดเร็วและกระจายเป็นวงกว้างเท่ากับโควิด-19 จึงไม่ถูกประกาศเป็นโรคระบาดใหญ่
โควิด-19 น่ากลัวขนาดไหนล่ะ?
หลายคนเห็นตัวเลขแล้วคงกุมขมับว่า โอ้โห pandemic ฆ่าคนได้ขนาดนี้เลยหรอ ตายแน่ ๆ ! แล้วฉันต้องทำยังไงถึงจะรอดพ้น โควิด-19 ไปได้เนี่ยย อย่าเพิ่งตื่นตระหนกไปนะคะ โควิด-19 เป็นโรคระบาดใหญ่ก็จริง แต่อัตราการเสียชีวิตถือว่าต่ำมาก ถ้าเทียบกับพวกโรคระบาดต่างๆ ที่เคยเกิดขึ้นค่ะ มาลองเปรียบเทียบข้อมูลจากโรคระบาดที่เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาเหมือนกันกับ โควิด-19 ดูนะคะ
จากการรวบรวมข้อมูลหลายๆ ที่ (มหาวิทยาลัย จอนส์ ฮอปกินส์ มหาวิทยาลัยวิจัยที่มีชื่อเสียงด้านการแพทย์และสาธารสุขในอเมริกา, องค์การอนามัยโลก, CDC ศูนย์ป้องกันและควบคุมโรค, บทความทางการแพทย์นิวอิงแลนด์, บทความทางพยาธิวิทยาจากมาเลเซีย และสำนักข่าว CGTN ของจีน ในวันที่ 17 มีนาคม)
เขาได้เปรียบเทียบอัตราการเสียชีวิตจากโรคระบาดต่าง ๆ เอาไว้แบบนี้ค่ะ
จะเห็นว่า โควิด-19 มีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่แค่ 3.4 % เท่านั้น น้อยกว่า SARS หรือ MERS เยอะมากนะคะ แต่กลุมที่ร่างกายไม่แข็งแรงอย่างผู้สูงอายุ และกลุ่มที่มีโรคประจำตัวอย่างโรคหัวใจและโรคอ้วนถือเป็นกลุ่มเสี่ยงใน 3.4 % นี้ค่ะ
สิ่งที่น่ากลัวจริง ๆ ของ โควิด-19 ก็คือ การแพร่ระบาดค่ะ ถึงอัตราการเสียชีวิตของโรคนี้จะต่ำมาก แต่อัตราการแพร่ระบาดนี่ ทิ้ง SARS กับ MERS แทบไม่เห็นฝุ่นเลยนะคะ ตอนนี้เคสที่เจอทั่วโลกนี่ก็ปาเข้าไปหลักแสนแล้ว ประเทศไทยเราถึงจะพบเคสแค่หลักร้อย แต่จากการให้สัมภาษณ์ของคุณหมอตามรายการข่าวต่าง ๆ และมาตรการของทางการ ทำให้เราคาดการณ์ได้เลยว่า เรากำลังเข้าสู่เฟส 3 อย่างแน่นอนค่ะ
เราต้องเตรียมรับมือยังไงบ้าง?
ทาง WHO ได้ประกาศมาตรการระดับประเทศออกมา 4 ข้อด้วยกัน คือ
- ให้เตรียมตัว เตรียมบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข โรงพยาบาลต่าง ๆ ให้พร้อมรับกับสถานการณ์ที่จะรุนแรงขึ้น
- ตรวจโรค ป้องกัน และรักษา
- ลดการแพร่ระบาด
- ถอดบทเรียนจากเหตุการณ์
แต่ประชาชนอย่างเรา ๆ จริงๆ แล้วสามารถยกระดับการป้องกันตัวเองเข้าสู่ เฟสสาม ได้เลยโดยไม่ต้องรอการประกาศอย่างเป็นทางการนะคะ วันนี้ เราเลยอยากมาแจก คู่มือการดูแลตัวเองในช่วงโควิดระบาดแบบนี้ 10 ข้อง่าย ๆ ไปดูกันเลย
- ห่างกันสักพัก หรือ Social Distancing จะไปไหน ทำอะไรให้เว้นระยะห่างระหว่างกัน1-2เมตร เพื่อความปลอดภัย
- สวมหน้ากากอนามัยเมื่อต้องออกไปในที่สาธารณะ
วิธีใส่หน้ากากอนามัยแบบถูกวิธี